علت جرم سیاه روی دندان کودکان و هرآنچه باید در مورد درمان آن بدانید

علت جرم سیاه روی دندان کودکان می‌تواند تجمع باکتری‌ها، مصرف آهن یا بهداشت نامناسب دهان باشد. این مشکل علاوه بر تأثیر بر ظاهر دندان‌ها، ممکن است منجر به پوسیدگی شود و سلامت دهان را به خطر بیندازد. والدین با رعایت بهداشت دهان، اصلاح رژیم غذایی و مراجعه به دندان‌پزشک می‌توانند از آن پیشگیری کنند. درمان شامل تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها و استفاده از روش‌های بهداشتی مناسب است. در این مقاله به علل، راه‌های پیشگیری و روش‌های درمان این مشکل می‌پردازیم.

رنگ اصلی و طبیعی دندان های کودکان

رنگ اصلی و طبیعی دندان‌های کودکان معمولاً سفید مایل به شیری است که درخشش و شفافیت بیشتری نسبت به دندان‌های دائمی دارد. این رنگ ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند تغذیه، بهداشت دهان و استفاده از برخی داروها کمی تغییر کند. در صورت مشاهده تغییر رنگ غیرطبیعی و بررسی علت سیاه شدن دندان کودک، مشورت با دندان‌پزشک توصیه می‌شود.

علت ایجاد جرم سیاه روی دندان های کودکان

علت سیاه شدن دندان کودکان به شرح زیر است:

• تجمع باکتری‌های خاص: برخی باکتری‌ها می‌توانند باعث ایجاد لکه‌های سیاه روی دندان شوند.
• مصرف مکمل‌های آهن: شربت‌ها و قرص‌های آهن از علت سیاه شدن دندان کودک شیرخوار است.
• عوامل ژنتیکی: برخی کودکان به دلایل ژنتیکی مستعد تشکیل جرم سیاه روی دندان‌های خود هستند.
• پوسیدگی‌های اولیه دندان: برخی از پوسیدگی‌های اولیه ممکن است به‌صورت لکه‌های سیاه ظاهر شوند.
• خشکی دهان و کاهش بزاق: کاهش ترشح بزاق می‌تواند باعث افزایش رشد باکتری‌ها و ایجاد جرم شود.
• استفاده زیاد از دهان‌ شویه‌ های حاوی کلرهگزیدین: این ماده می‌تواند روی دندان‌ها لکه‌های تیره بر جای بگذارد.
• تشکیل پلاک کروموژنیک: نوعی پلاک خاص که به دلیل وجود باکتری‌های رنگدانه‌ساز، رنگ سیاه ایجاد می‌کند.
• بهداشت نامناسب دهان و دندان: مسواک نزدن یا تمیز نکردن درست دندان‌ها منجر به تجمع پلاک و تغییر رنگ می‌شود.
• آب و غذاهای دارای مواد معدنی خاص: مصرف آب یا غذاهای دارای آهن و سایر مواد معدنی می‌تواند لکه‌های سیاه ایجاد کند.
• مصرف زیاد مواد قندی و نشاسته‌ ای: تغذیه نامناسب می‌تواند رشد باکتری‌های مضر را افزایش داده و باعث تغییر رنگ دندان شود.
• ضربه: سیاه شدن دندان کودک بر اثر ضربه ممکن است به دلیل خونریزی داخلی در دندان یا آسیب به پالپ دندان باشد که باعث تغییر رنگ آن به سیاه می‌ شود.

تفاوت بین جرم سیاه و پوسیدگی دندان در کودکان

عوامل افزایش دهنده جرم سیاه روی دندان کودکان

عوامل مختلفی می‌توانند باعث افزایش جرم سیاه دندان کودکان شوند. یکی از مهم‌ترین عوامل، بهداشت نامناسب دهان و دندان است که منجر به تجمع پلاک‌های میکروبی و ایجاد جرم می‌شود. مصرف مکمل‌های آهن، به‌ویژه شربت‌های آهن، نیز می‌تواند باعث ایجاد لکه‌ های سیاه روی دندان‌ها شود. رژیم غذایی نامناسب که شامل مصرف زیاد مواد قندی و نشاسته‌ای است، محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های مضر ایجاد می‌کند. همچنین، استفاده مکرر از دهان‌شویه‌های حاوی کلرهگزیدین ممکن است باعث تغییر رنگ دندان‌ها شود. از دیگر عوامل موثر می‌توان به خشکی دهان و کاهش بزاق اشاره کرد که تعادل میکروبی دهان را بر هم زده و باعث افزایش جرم می‌شود. علاوه بر این، عوامل ژنتیکی و آب آشامیدنی حاوی مواد معدنی خاص نیز می‌توانند در ایجاد و تشدید سیاه شدن دندان شیری نقش داشته باشند.

راه های پیشگیری از ایجاد جرم سیاه روی دندان کودکان

برای پیشگیری از ایجاد جرم سیاه روی دندان کودکان، رعایت نکات زیر ضروری است:

• استفاده از نخ دندان برای پاک‌ سازی فضای بین دندان‌ها.
• نوشیدن آب فلوراید‌دار به‌ طور کافی برای تقویت دندان‌ها.
• جویدن غذاهای فیبردار برای کمک به تمیز شدن دندان‌ها.
• اجتناب از استفاده زیاد از دهان‌ شویه‌ های حاوی کلرهگزیدین.
• شستشوی دهان با آب نمک برای کاهش باکتری‌ ها و التهابات.
• مصرف مکمل‌های آهن به‌ درستی و شستشوی دهان بعد از آن.
• استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید برای حفظ سلامت دندان‌ها.
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات و کاهش مواد قندی در رژیم غذایی.
• مسواک زدن دندان‌ها حداقل دو بار در روز با خمیر دندان مناسب.
• مراجعه به دندان‌ پزشک برای معاینات منظم و تمیز کردن دندان‌ ها.

بهترین روش های درمان جرم سیاه دندان در کودکان

بهترین روش‌های جرم گیری دندان کودکان شامل تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها توسط دندان‌پزشک است. رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن منظم، استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و نخ دندان، به کاهش و جلوگیری از تشکیل جرم کمک می‌کند. اصلاح رژیم غذایی و کاهش مصرف مواد قندی و نشاسته‌ای نیز نقش مهمی در پیشگیری از تجمع پلاک‌های میکروبی دارد. در صورت مصرف مکمل‌های آهن، می‌توان آن را با نی مصرف کرد یا پس از مصرف، دهان را شستشو داد تا از ایجاد دندان سیاه در کودکان جلوگیری شود. همچنین استفاده از روش‌های خانگی مانند جوش شیرین و روغن نارگیل تحت نظر دندان‌پزشک می‌تواند به کاهش جرم کمک کند. در نهایت، مراجعات منظم به دندان‌پزشک برای بررسی وضعیت دندان‌ها و انجام پاک‌سازی‌های دوره‌ای برای جرم سیاه طبیعی دندان در کودکان ضروری است.

روش های درمان خانگی سیاهی روی دندان کودکان

برای درمان سیاهی روی دندان کودکان، برخی روش‌های خانگی می‌توانند به بهبود وضعیت کمک کنند؛ اما بهتر است این روش‌ها تحت نظر دندان‌پزشک انجام شوند. در ادامه چند روش خانگی برای کاهش سیاهی دندان‌ها آمده است:

نوشیدن آب کافی

آب به شستشوی طبیعی دهان و حذف باقی‌مانده‌های غذا کمک می‌کند. همچنین به کاهش تجمع باکتری‌های مضر روی دندان‌ها موثر است.

افزایش مصرف سبزیجات ترد

جویدن این مواد به پاک شدن طبیعی دندان‌ها کمک می‌کند. همچنین باعث تحریک بزاق می‌شود که در کاهش پلاک‌های دندانی موثر است.

کاهش مصرف مواد قندی و اسیدی

مواد قندی و اسیدی باعث رشد باکتری‌های مضر و ایجاد جرم روی دندان‌ها می‌شوند. کاهش مصرف آنها از تغییر رنگ دندان جلوگیری می‌کند.

شستن دهان بعد از مصرف مکمل‌ های آهن

سیاه شدن دندان کودک با قطره آهن از عوارض این مکمل است. شستن دهان یا نوشیدن آب بعد از مصرف قطره آهن، از این مشکل جلوگیری می‌کند.

استفاده از روغن نارگیل

چرخاندن روغن نارگیل در دهان باعث از بین رفتن باکتری‌های مضر می‌شود. این کار به مرور زمان می‌تواند موجب کاهش جرم دندان در کودکان شود.

تمیز کردن دندان با پوست موز یا توت فرنگی

پوست موز یا توت فرنگی دارای آنزیم‌های طبیعی هستند که به سفید شدن دندان کمک می‌کنند. کافی است چند دقیقه روی دندان‌ها مالیده شوند و سپس شسته شوند.

غرغره با آب نمک

غرغره با آب نمک یک روش طبیعی برای از بین بردن باکتری‌های دهان و جلوگیری از تشکیل جرم است. این کار را روزانه یک یا دو بار انجام دهید تا بهداشت دهان بهبود یابد.

استفاده از مسواک و نخ دندان مناسب برای کودکان

مسواک زدن روزانه با یک مسواک نرم و استفاده از نخ دندان باعث کاهش تجمع جرم می‌شود. این کار را به‌صورت منظم انجام دهید تا از تشکیل لکه های سیاه روی دندان کودک جلوگیری شود.

مسواک زدن با جوش شیرین

جهت رفع سیاهی دندان با جوش شیرین، مقدار کمی جوش شیرین را با آب مخلوط کرده و به‌عنوان خمیر دندان استفاده کنید. این روش می‌تواند به کاهش لکه‌های سیاه کمک کند؛ اما نباید به‌طور مداوم استفاده شود.

نقش تغذیه در جلوگیری از جرم سیاه روی دندان کودکان

تغذیه نقش بسیار مهمی در جلوگیری از جرم سیاه روی دندان کودکان دارد؛ زیرا مواد غذایی می‌توانند مستقیماً بر سلامت دندان‌ها و میزان تجمع پلاک‌های میکروبی تاثیر بگذارند. مصرف زیاد مواد قندی، نشاسته‌ای و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم کرده و باعث تولید اسیدهایی شود که به دندان‌ها آسیب می‌ زنند. در مقابل، مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند سیب، هویج و سبزیجات تازه کمک می‌کند تا دندان‌ها به‌طور طبیعی تمیز شوند و از تشکیل جرم جلوگیری شود. همچنین، نوشیدن آب به‌ ویژه آب حاوی فلوراید می‌تواند به تقویت مینای دندان و کاهش خطر پوسیدگی کمک کند. بنابراین، تغذیه مناسب برای جلوگیری از جرم دندان با محدود کردن قند و افزایش مصرف مواد مغذی به حفظ سلامت دهان و دندان کودکان کمک می‌ کند.

سوالات متداول والدین درباره جرم سیاه دندان کودکان

1- آیا ژنتیک در ایجاد جرم سیاه روی دندان‌ها نقش دارد؟

بله، برخی کودکان ممکن است به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی خود، بیشتر مستعد تشکیل جرم سیاه روی دندان‌ها باشند.

2- آیا برای درمان جرم سیاه دندان‌ها نیاز به درمان‌های تخصصی مانند جرم‌ گیری است؟

بله، در موارد شدیدتر جرم سیاه که با مسواک زدن از بین نمی‌رود، ممکن است نیاز به جرم‌گیری حرفه‌ای از سوی دندان‌پزشک باشد.

3- آیا برخی از کودکان بیشتر در معرض ایجاد جرم سیاه دندان هستند؟

بله، کودکان با سیستم ایمنی ضعیف‌تر، استفاده زیاد از مکمل‌های آهن یا رژیم غذایی غنی از قند، بیشتر در معرض تشکیل جرم سیاه دندان هستند.

4- آیا جرم سیاه روی دندان کودکان نشانه کمبود ویتامین است؟

جرم سیاه روی دندان کودکان معمولاً ناشی از تجمع باکتری‌ها یا مصرف مکمل‌های آهن است؛ اما کمبود برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین D می‌تواند به مشکلات دندانی و پوسیدگی کمک کند.

5- آیا جرم سیاه دندان در کودکان خطرناک است؟

جرم سیاه دندان در کودکان اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری مانند پوسیدگی دندان و آسیب به لثه‌ها شود. بنابراین، مهم است که به‌سرعت برای رفع آن اقدام شود.

6- آیا جرم سیاه روی دندان کودکان نشانه پوسیدگی است؟

جرم سیاه روی دندان کودکان همیشه نشانه پوسیدگی نیست؛ اما در برخی موارد می‌تواند به‌دلیل تجمع باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی باشد که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به پوسیدگی شود. تشخیص دقیق باید توسط دندان‌پزشک انجام شود.

نتیجه گیری

از بین بردن لکه‌های سیاه روی دندان کودکان نیازمند توجه به عوامل مختلفی مانند بهداشت مناسب دهان، تغذیه سالم و مراقبت‌های دندان‌پزشکی منظم است. پیشگیری از تشکیل جرم سیاه با رعایت مسواک زدن صحیح و استفاده از مکمل‌های مناسب میسر می‌شود. در صورتی که جرم سیاه ایجاد شود، درمان‌های حرفه‌ای دندان‌پزشکی مانند جرم‌گیری و تغییر عادات غذایی می‌تواند موثر باشد. برای درمان و پیشگیری بهتر از مشکلات آینده، مشاوره با متخصص دندان‌پزشکی ضروری است.