دندان آسیاب کودکان؛ زمان رویش و علائم هنگام رشد

دندان آسیاب کودک یکی از مهم‌ترین مراحل رشد دهانی در دوران نوزادی و خردسالی است که نقش مهمی در جویدن و سلامت کلی دهان دارد. این دندان‌ها معمولاً پس از دندان‌های پیشین رویش می‌کنند و تا حدود دو سالگی در دهان ظاهر می‌شوند. آگاهی از زمان دقیق رویش دندان آسیاب شیری، نحوه مراقبت صحیح و تشخیص مشکلات رایج می‌تواند از بروز درد، پوسیدگی و ناراحتی کودک جلوگیری کند. بسیاری از والدین با علائمی مانند تب خفیف، بی‌قراری یا التهاب لثه مواجه می‌شوند که دانستن علت آنها کمک بزرگی در آرام‌سازی کودک خواهد بود. در این مقاله به‌طور کامل به بررسی همه چیز درباره دندان آسیاب کودک از زمان رویش تا مراقبت‌های لازم می‌پردازیم.

دندان آسیاب چیست؟

دندان آسیاب یکی از انواع دندان‌ ها است که وظیفه اصلی آن خرد کردن و آسیاب کردن غذا پیش از بلعیدن است. این دندان‌ها در قسمت عقب دهان قرار دارند و دارای سطحی پهن و شیاردار هستند که برای جویدن غذا بسیار مناسب‌اند. در کودکان، دندان‌های آسیاب شیری ابتدا در حدود سن 13 تا 32 ماهگی رویش پیدا می‌کنند و بعداً با دندان‌های آسیاب دائمی جایگزین می‌شوند.

دندان آسیاب کجاست؟

دندان آسیاب در قسمت عقبی دهان قرار دارد، پشت دندان‌های نیش و کنار دندان‌های کناری (پرمولرها یا آسیاب‌های کوچک). این دندان‌ها در هر دو فک بالا و پایین وجود دارند و معمولاً در انتهای ردیف دندانی دیده می‌شوند. دندان‌های آسیاب دارای سطحی پهن و چند شیار هستند که برای خرد کردن و آسیاب کردن غذا طراحی شده‌اند.

دندان آسیاب چند کانال دارد؟

دندان‌های آسیاب بسته به نوع و موقعیتشان، تعداد کانال‌های متفاوتی دارند. دندان‌های آسیاب کوچک معمولاً 1 تا 2 کانال و آسیاب‌های بزرگ در فک بالا اغلب 3 تا 4 کانال دارند. دندان آسیاب بزرگ فک پایین نیز معمولاً دارای 2 تا 3 کانال است.

آیا دندان آسیاب شیری است؟

بله، دندان‌های آسیاب در کودکان شامل دندان‌های آسیاب شیری نیز هستند که در حدود سنین 12 تا 32 ماهگی رشد می‌کنند. در مجموع، کودکان 20 دندان شیری دارند که شامل چهار دندان آسیاب در هر فک است. تعداد دندان های شیری در شناخت وضعیت رشد دندانی کودک نقش مهمی دارد. حفظ سلامت این دندان‌ها تا زمان افتادن طبیعی آنها بسیار ضروری است؛ چرا که زود افتادن یا پوسیدگی می‌تواند روی رشد دندان‌های دائمی اثر بگذارد.

علائم رویش دندان آسیاب در کودکان

علائم درآوردن دندان آسیاب در کودکان به شرح زیر است:

• بی‌قراری و گریه مکرر که به خاطر ناراحتی لثه‌ها ایجاد می‌شود.
• ناراحتی لثه‌ها می‌تواند باعث اختلال در خواب و بی‌قراری کودک شود.
• تورم و قرمزی لثه‌ها در ناحیه رویش دندان آسیاب باعث حساسیت و درد می‌شود.
• تب خفیف و افزایش ترشح بزاق نیز از علائم دندان آسیاب درآوردن کودکان است.
• کودک ممکن است تمایل بیشتری به جویدن اشیاء سرد یا نرم داشته باشد تا درد لثه کاهش پیدا کند.
• بی اشتهایی کودک در زمان دندان دراوردن معمولاً به دلیل درد و ناراحتی لثه‌ها رخ می‌دهد و ممکن است تمایل به غذا خوردن کاهش یابد

زمان رویش دندان های آسیاب در کودکان

دندان‌های آسیاب شیری در کودکان معمولاً بین 13 تا 32 ماهگی رشد می‌کنند، به طوری که آسیاب‌های اول معمولاً حدود 13 تا 19 ماهگی و آسیاب‌های دوم بین 25 تا 32 ماهگی رویش پیدا می‌کنند. این دندان‌ها نقش مهمی در جویدن غذا و حفظ فضای مناسب برای دندان‌های دائمی دارند. توجه به سن رویش دندان‌های آسیاب شیری به والدین کمک می‌کند تا در صورت تأخیر یا مشکلات احتمالی، سریع‌تر اقدام کنند.

دندان آسیاب کودک کی می افتد؟

دندان‌های آسیاب شیری معمولاً بین سنین 9 تا 12 سالگی می‌افتند و جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. با این حال، در برخی کودکان ممکن است افتادن این دندان‌ها زودتر رخ دهد. علت زود درآمدن دندان دائمی می‌تواند شامل کشیدن زودهنگام دندان شیری، پوسیدگی شدید یا عوامل ژنتیکی باشد. افتادن زودهنگام دندان‌های آسیاب ممکن است بر نحوه رویش صحیح دندان‌های دائمی تأثیر بگذارد و در برخی موارد نیاز به درمان ارتودنسی را افزایش دهد.

تب دندان آسیاب کودک چند روز طول میکشد؟

تب ناشی از درآوردن دندان آسیاب کودک معمولاً خفیف است و معمولاً بین 2 تا 3 روز طول می‌کشد. اگر تب کودک بیش از این مدت ادامه داشت یا شدید بود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است نشانه عفونت یا بیماری دیگری باشد. مراقبت مناسب و آرام‌سازی کودک در این مدت به کاهش ناراحتی کمک می‌کند.

تفاوت دندان های آسیاب شیری با دائمی

دلایل پوسیدگی دندان آسیاب در کودکان

پوسیدگی دندان آسیاب در کودکان دلایل مختلفی دارد که بیشتر به بهداشت دهان، تغذیه و سبک زندگی کودک مربوط می‌شود. در ادامه مهم‌ترین دلایل این مشکل آورده شده است:

• خشکی دهان باعث کاهش ترشح بزاق و افزایش احتمال پوسیدگی دندان می‌شود.
• باقی ماندن غذا بین دندان‌ها باعث تجمع باکتری‌ها و تسریع خراب شدن دندان آسیاب شیری می‌شود.
• کمبود فلوراید در رژیم غذایی یا عدم استفاده از محصولات فلورایددار، مقاومت دندان‌ها را کاهش می‌دهد.
• رعایت نکردن بهداشت دهان و عدم مسواک زدن منظم، محیط مناسبی برای پوسیدگی دندان‌ها فراهم می‌کند.
• مصرف مکرر مواد غذایی چسبنده باعث می‌شود ذرات غذا به راحتی از دندان پاک نشوند و پوسیدگی افزایش یابد.
• مصرف زیاد شیرینی‌جات و نوشیدنی‌های شیرین باعث خراب شدن دندان آسیاب شیری می‌شود و رشد باکتری‌ها را افزایش می‌دهد.

درمان پوسیدگی دندان آسیاب شیری

ترمیم دندانهای شیری کودکان اهمیت زیادی دارد؛ زیرا این دندان‌ ها نقش کلیدی در جویدن، تکلم و حفظ فضای لازم برای دندان‌های دائمی دارند. در ادامه، روش‌ های رایج درمان ذکر شده است:

1. روکش دندان شیری

گاهی پس از ترمیم یا عصب‌کشی، از روکش فلزی یا استیل مخصوص کودکان استفاده می‌شود تا دندان ضعیف‌شده محافظت شود.

2. فلورایدتراپی

در مراحل اولیه پوسیدگی، استفاده از فلوراید موضعی روی سطح دندان می‌تواند از پیشرفت آسیب جلوگیری کرده و مینای دندان را تقویت کند.

3. درمان ریشه (عصب‌کشی شیری)

در مواردی که پوسیدگی به عمق دندان و ناحیه پالپ رسیده باشد، درمان ریشه انجام می‌شود تا عفونت حذف و دندان تا زمان افتادن طبیعی آن حفظ شود .

4. ترمیم با مواد پرکننده (فیلینگ)

اگر پوسیدگی سطحی باشد، دندان‌پزشک قسمت پوسیده را برداشته و حفره را با مواد ترمیمی مانند آمالگام یا کامپوزیت پر می‌کند تا عملکرد طبیعی دندان حفظ شود.

5. کشیدن دندان

اگر پوسیدگی بسیار شدید باشد و دندان دیگر قابل درمان نباشد، کشیدن آن انجام می‌شود. در این حالت معمولاً استفاده از فضا نگهدار توصیه می‌شود تا رویش دندان دائمی دچار اختلال نشود.

پیشگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان در کودکان نیازمند مراقبت‌های منظم و مراجعه‌ به‌ موقع به دندان‌ پزشک است. در این میان، درمان پوسیدگی دندان آسیاب شیری نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان کودک ایفا می‌ کند.

مراقبت های لازم هنگام رویش دندان آسیاب کودک

مراقبت‌های لازم هنگام رویش دندان آسیاب کودک برای حفظ سلامت و جلوگیری از پوسیدگی بسیار اهمیت دارد. استفاده از قطره SDF برای کودکان یکی از روش‌های موثر در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری است که با ضدعفونی کردن و تقویت مینای دندان به کنترل پوسیدگی کمک می‌کند. علاوه بر این، رعایت بهداشت دهان، مسواک زدن منظم و کاهش مصرف مواد شیرین نیز برای مراقبت بهتر توصیه می‌شود.

سوالات رایج درباره دندان آسیاب کودکان

1. آیا دندان آسیاب می افتد؟

بله، دندان‌های آسیاب شیری مانند سایر دندان‌های شیری در دوران کودکی می‌افتند و با دندان‌های آسیاب دائمی جایگزین می‌شوند.

2. آیا درمان پوسیدگی دندان آسیاب شیری ضروری است؟

بله، درمان پوسیدگی دندان آسیاب شیری ضروری است تا از گسترش عفونت جلوگیری شده و سلامت دهان و فک کودک حفظ شود.

3. آیا پوسیدگی دندان آسیاب کودک خطرناک است؟

بله، پوسیدگی دندان آسیاب کودک می‌تواند باعث درد، عفونت و مشکلات جویدن شود و در صورت عدم درمان به دندان‌های دائمی آسیب بزند.

4. دندان آسیاب شیری در چه سنی می افتد؟

دندان آسیاب شیری معمولاً بین سن 10 تا 12 سالگی شروع به افتادن می‌کند و در همین بازه زمانی دندان‌های آسیاب دائمی جایگزین آنها می‌شوند.

5. چه غذایی برای حفظ دندان آسیاب کودک مناسب است؟

غذاهای سالم و سرشار از کلسیم مانند شیر، ماست، سبزیجات تازه و میوه‌های کم‌قند برای حفظ سلامت دندان آسیاب کودک مناسب هستند و مصرف مواد شیرین باید محدود شود.

6. چرا کودک موقع رویش دندان آسیاب بی‌قراری می‌کند؟

کودک موقع رویش دندان آسیاب بی‌قراری می‌کند؛ چون لثه‌ها ملتهب و حساس می‌شوند و درد ناشی از فشار دندان در حال رشد باعث ناراحتی و تحریک‌پذیری کودک می‌شود.

7. چطور بفهمم دندان آسیاب کودک در حال رشد است؟

برای فهمیدن اینکه دندان آسیاب کودک در حال رشد است، می‌توانید علائمی مانند تورم و قرمزی لثه، افزایش بزاق، بی‌قراری، تمایل به جویدن اشیاء سرد و گاهی تب خفیف را مشاهده کنید.

8. آیا وجود دندان اضافی ممکن است مانع رویش دندان آسیاب شود؟

در میان نگرانی‌های والدین، گاهی دیده می‌شود که کودکی علاوه بر دندان‌های طبیعی خود، دندان‌هایی اضافی در لثه دارد. دندان اضافی در لثه کودکان یک ناهنجاری نسبتاً نادر است؛ اما ممکن است مانع از رشد صحیح دندان‌های آسیاب یا دیگر دندان‌ها شود. در صورت مشاهده چنین وضعیتی، مراجعه به دندان‌پزشک کودکان برای بررسی تخصصی ضروری است.

9. آیا کشیدن دندان آسیاب شیری کودک ضرر دارد؟

کشیدن دندان آسیاب شیری کودک در صورتی که به‌درستی و به موقع انجام نشود، می‌تواند عوارضی داشته باشد. از جمله عوارض کشیدن دندان شیری می‌توان به مشکلات در جویدن، جابجایی دندان‌های مجاور و کاهش فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی اشاره کرد. بنابراین قبل از کشیدن دندان، بهتر است حتماً با دندان‌پزشک مشورت کرده و در صورت امکان، درمان‌های جایگزین را در نظر گرفت تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.

10. درد دندان آسیاب در کودکان؛ چگونه آن را تسکین دهیم؟

دندان درد کودک در دندان آسیاب یکی از مشکلات شایع دوران رویش دندان است که باعث بی‌قراری و ناراحتی کودک می‌شود. برای تسکین این درد، می‌توان از روش‌های طبیعی مانند ماساژ ملایم لثه، استفاده از حلقه‌های دندانی سرد یا کمپرس سرد استفاده کرد. در موارد شدیدتر، اسپری لیدوکائین برای کودکان می‌تواند به کاهش سریع درد کمک کند؛ اما باید حتماً زیر نظر پزشک و با دوز مناسب مصرف شود. همچنین مراقبت دقیق و رعایت بهداشت دهان برای پیشگیری از تشدید درد اهمیت زیادی دارد.

جمع‌ بندی؛ چگونه از دندان‌های آسیاب کودک محافظت کنیم؟

درآوردن دندان آسیاب در کودکان مرحله مهمی از رشد دهان است که نیازمند مراقبت‌های ویژه برای حفظ سلامت دندان‌ها می‌باشد. رعایت بهداشت دهان از طریق مسواک زدن منظم و استفاده از فلوراید به پیشگیری از پوسیدگی کمک می‌کند. همچنین کاهش مصرف شیرینی‌جات و مراجعه منظم به دندان‌پزشک از مشکلات رایج جلوگیری می‌کند. با مراقبت درست، می‌توان سلامت دندان‌ آسیاب کودک را حفظ و رشد طبیعی دندان‌های دائمی را تضمین کرد.

• دندان لق در کودکان چه عوارضی میتواند داشته باشد؟
  تاریخ انتشار : 1403-07-25تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• بریج یا پل دندان کودکان چیست و چگونه انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1402-12-11تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• مراقبتهای دندانی در کودکان مبتلا به اوتیسم و نیازهای خاص
  تاریخ انتشار : 1403-07-10تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20


• تاثیر شیر خشک بر دندان کودکان؛ نکاتی که باید بدانید
  تاریخ انتشار : 1404-03-04تاریخ بروز رسانی : 1404-03-05


• مشکلات دندان های نهفته در کودکان و نوجوانان
  تاریخ انتشار : 1403-06-27تاریخ بروز رسانی : 1403-08-20