مزیودنس چیست؟ علل، عوارض و روش های درمان

مزیودنس دندان یکی از رایج‌ترین انواع دندان‌های اضافی است که معمولاً بین دندان‌های پیشین فک بالا ظاهر می‌شود. این دندان اضافه می‌تواند باعث بروز مشکلات متعددی مانند نهفتگی دندان‌های دائمی، به‌هم‌ریختگی نظم دندانی یا حتی کیست‌های فکی شود. دندان اضافه مزیودنس ممکن است به صورت نهفته باقی بماند یا به شکل بیرون‌زده در دهان دیده شود. علت دقیق ایجاد این ناهنجاری هنوز به‌طور کامل مشخص نیست؛ اما عوامل ژنتیکی و محیطی در آن موثر شناخته شده‌اند. تشخیص زودهنگام از طریق عکس‌برداری رادیولوژیک برای جلوگیری از عوارض بعدی ضروری است. در این مقاله به بررسی کامل علل، عوارض و روش‌های درمان مزیودنس پرداخته خواهد شد.

کشیدن دندان عقل کرج (39511) دندان اضافه در کودکان (38188) دندانهای نهفته (39812)

مزیودنس چیست؟

مزیودنس نوعی دندان غیرطبیعی است که معمولاً در میان دندان‌های پیشین فک بالا رشد می‌کند. این دندان اضافی می‌تواند باعث به‌هم‌ریختگی، نهفتگی یا تأخیر در رویش دندان‌های دائمی شود. دندان اضافه مزیودنس ممکن است به‌صورت نهفته باقی بماند یا به‌طور قابل مشاهده در دهان ظاهر شود. شناسایی و درمان به‌موقع دندان اضافه مزیودنس برای جلوگیری از مشکلات جدی‌تر اهمیت زیادی دارد.

علت ایجاد دندان مزیودنس

علت ایجاد مزیودنس می‌تواند ترکیبی از عوامل ژنتیکی، رشدی و محیطی باشد، از جمله:

• تکثیر غیرطبیعی دندان‌های دائمی: در برخی موارد، رشد بیش از حد سلول‌های مولد دندان دائمی می‌تواند منجر به ایجاد مزیودنس شود.
• اختلال در تقسیم سلولی جوانه‌های دندانی: در مراحل اولیه رشد جنینی ممکن است سلول‌های دندانی به‌طور غیرطبیعی تقسیم شوند.
• سندروم‌های ژنتیکی: مانند سندروم گاردنر، کلیدکرانیو دیسپلازی و سایر اختلالات مادرزادی که با دندان‌های اضافی همراه‌اند.
• عوامل محیطی و تغذیه‌ای: شرایط نامطلوب در دوران بارداری ممکن است در رشد غیرطبیعی دندان‌ها نقش داشته باشد.
• ژنتیک و وراثت: سابقه خانوادگی دندان‌های اضافی احتمال بروز مزیودنس را افزایش می‌دهد.

انواع مزیودنس در کودکان

انواع مزیودنس در کودکان بر اساس شکل، موقعیت و جهت رشد آن تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه رایج‌ترین انواع آن ذکر شده است:

1. مزیودنس همراه با دو دندان (Double Mesiodens)

در این حالت، به‌جای یک دندان اضافه، دو مزیودنس به‌صورت هم‌زمان در ناحیه میانی فک بالا رشد می‌کنند. این وضعیت می‌تواند باعث انحراف شدید، فشردگی یا نهفتگی دندان‌های پیشین شود.

2. مزیودنس مخروطی (Conical Mesiodens)

این نوع شایع‌ترین شکل مزیودنس است و به صورت دندانی کوچک، تک‌ریشه‌ای و نوک‌تیز ظاهر می‌شود. معمولاً بین دو دندان پیشین فک بالا قرار دارد و ممکن است به‌صورت کامل رویش یابد.

3. مزیودنس توبروکولات (Tuberculate Mesiodens)

این نوع دارای سطح بزرگتر و برجستگی‌هایی شبیه به کاسپ دندان آسیا است. اغلب نهفته باقی می‌ماند و باعث تأخیر در رویش دندان‌های دائمی یا تغییر جهت آنها می‌شود.

4. مزیودنس مولار شکل (Molariform Mesiodens)

بسیار نادر بوده و ظاهری شبیه به دندان آسیای کوچک یا مولر دارد. معمولاً با رشد غیرطبیعی و مشکلات پیچیده‌تری در درمان همراه است.

تشخیص دندان اضافی مزیودنس

تشخیص دندان اضافی مزیودنس معمولاً از طریق معاینه بالینی و استفاده از تصاویر رادیولوژیک مانند پانورامیک و تصاویر داخل دهانی انجام می‌شود. این دندان‌ها ممکن است به صورت دندانهای نهفته باقی بمانند و بدون علامت باشند، بنابراین بررسی دقیق و تصویربرداری کمک می‌کند تا محل، تعداد و شکل مزیودنس مشخص شود. تشخیص زودهنگام اهمیت زیادی دارد تا بتوان از عوارضی مانند بهم‌ریختگی یا تأخیر در رویش دندان‌های دائمی جلوگیری کرد و برنامه درمانی مناسبی تدوین نمود.

فرق مزیودنس با دندان دیستومولار

بهترین زمان درمان مزیودنس در کودکان

بهترین سن برای کشیدن مزیودنس در کودکان معمولاً بین 7 تا 9 سالگی است، زمانی که دندان‌های دائمی جلویی در حال رشد و رویش هستند. در این بازه، خارج کردن مزیودنس با کمترین آسیب به دندان‌های مجاور انجام می‌شود و نظم دندانی بهتر حفظ می‌گردد.

مراقبت های بعد از کشیدن دندان مزیودنس

مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان مزیودنس برای بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. از جمله نکات کلیدی عبارتند از:

• کنترل خونریزی: با قرار دادن گاز استریل روی محل جراحی و فشار ملایم، خونریزی را کنترل کنید. اگر خونریزی ادامه داشت، گاز را تعویض کنید و به پزشک اطلاع دهید.
• اجتناب از استعمال دخانیات و مکیدن: از استعمال سیگار، مکیدن نی یا هر چیزی که باعث ایجاد فشار منفی در دهان شود خودداری کنید تا لخته خون محل جراحی حفظ شود.
• اجتناب از غذاهای سخت و داغ: تا چند روز پس از جراحی از مصرف غذاهای نرم و خنک استفاده کنید و از خوردن غذاهای تند، داغ یا سفت خودداری نمایید.
• محافظت از محل جراحی: دهان را به آرامی شست‌وشو دهید و از لمس محل کشیدن دندان با زبان یا انگشت خودداری کنید.
• استراحت کافی: فعالیت‌های شدید بدنی را برای حداقل 24 ساعت کاهش دهید تا به بهبودی کمک شود.
• مصرف داروها: طبق تجویز دندانپزشک، داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها را به موقع مصرف کنید.

رعایت این نکات به کاهش درد، تورم و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند و روند بهبودی درمان مزیودنس را تسریع می‌کند.

هزینه درمان مزیودنس چقدر است؟

هزینه درمان مزیودنس بسته به شدت مشکل، نوع روش درمان و تخصص دندانپزشک متفاوت است. همچنین عواملی مانند نیاز به جراحی و تصویربرداری‌های تکمیلی در این هزینه می‌توانند تأثیرگذار باشند.

اگر کودک شما دندان اضافی بین دندان‌های جلویی دارد، برای تشخیص و درمان مزیودنس با کمترین آسیب به دندان‌های دائمی، همین حالا با مطب دکتر نیلوفر فلاح تماس بگیرید و مشاوره تخصصی دریافت کنید.

سوالات متداول درباره مزیودنس

1. آیا کشیدن مزیودنس ضروری است؟

در اغلب موارد بله؛ کشیدن مزیودنس زمانی ضروری است که باعث تأخیر در رویش دندان‌های دائمی، کجی دندان‌ها یا مشکلات ارتودنسی شود. جراحی مزیودنس معمولاً بهترین روش برای رفع این مشکل است و به جلوگیری از عوارض بعدی کمک می‌کند. تصمیم نهایی درباره انجام جراحی مزیودنس با تشخیص دندانپزشک متخصص اتخاذ می‌ شود.

2. درمان دیرهنگام مزیودنس چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

درمان دیرهنگام مزیودنس می‌تواند مشکلاتی مانند نهفتگی دندان‌های دائمی، نامرتبی ردیف دندان‌ها، ایجاد فاصله بین دندان‌های جلویی و حتی آسیب به ریشه دندان‌های کناری ایجاد کند. این موارد جزو عوارض دندان مزیودنس محسوب می‌شود و اهمیت درمان به‌موقع را نشان می‌دهد.

3. آیا کشیدن مزیودنس دردناک است؟

خیر؛ کشیدن مزیودنس معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و در حین عمل درد خاصی احساس نمی‌شود. مشابه کشیدن دندان عقل کرج، پس از جراحی ممکن است کمی درد و تورم وجود داشته باشد که با مراقبت‌های بعد از عمل قابل کنترل است.

4. درمان مزیودنس در کودکان بهتر است یا در سنین نوجوانی؟

درمان به‌ موقع در دوران کودکی بهترین نتیجه را دارد؛ چون از بروز مشکلات ارتودنسی جلوگیری می‌کند و مسیر رشد دندان‌های دائمی را باز می‌گذارد.

5. آیا مزیودنس دوباره رشد می‌کند بعد از کشیدن؟

خیر؛ مزیودنس یک دندان اضافی است که پس از خارج کردن، دوباره رشد نمی‌کند. با این حال کنترل و بررسی وضعیت دندان‌های دائمی ضروری است.

6. آیا مزیودنس باعث تأخیر در رویش دندان‌های دائمی می‌شود؟

بله؛ یکی از شایع‌ ترین مشکلات مزیودنس این است که مسیر رویش دندان‌های دائمی جلویی را مسدود می‌کند و باعث تأخیر یا نهفتگی آنها می‌شود.

7. آیا وجود مزیودنس ارثی است و از والدین به کودک منتقل می‌شود؟

بله؛ تحقیقات نشان می‌دهد وجود دندان اضافه در کودکان می‌تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد و در برخی خانواده‌ها به‌صورت ارثی منتقل شود.

8. آیا درمان مزیودنس نیاز به ارتودنسی هم دارد؟

در بسیاری از موارد، پس از کشیدن مزیودنس برای اصلاح موقعیت دندان‌های دائمی و بستن فاصله‌ها، درمان ارتودنسی توصیه می‌شود.

9. چقدر طول می‌کشد تا جای مزیودنس بعد از کشیدن ترمیم شود؟

ترمیم بافت لثه معمولاً طی چند هفته انجام می‌شود. در صورت نیاز به درمان ارتودنسی، پیگیری منظم طبق برنامه متخصص ضروری است.

جمع‌ بندی؛ چرا درمان به‌ موقع مزیودنس اهمیت دارد؟

دندان مزیودنس یکی از ناهنجاری‌های دندانی است که در صورت عدم درمان به‌موقع می‌تواند باعث مشکلاتی مانند نهفتگی دندان‌های دائمی، بهم‌ریختگی قوس دندانی و ایجاد عفونت شود. درمان زودهنگام مزیودنس دندان باعث پیشگیری از این عوارض و حفظ سلامت دهان و دندان می‌شود. همچنین درمان به موقع مسیر رشد طبیعی دندان‌ها را تسهیل کرده و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر را کاهش می‌دهد. بنابراین تشخیص و اقدام سریع در برابر دندان مزیودنس اهمیت ویژه‌ای دارد.