گرانولوم پیوژنیک در کودکان چیست و چگونه درمان می شود؟

گرانولوم پیوژنیک در کودکان یکی از ضایعات خوش‌خیم اما نگران‌کننده دهانی است که معمولاً به شکل توده‌ای قرمز، متورم و گاهی خونریزی‌دهنده روی لثه ظاهر می‌شود. این عارضه بیشتر در اثر تحریک مزمن لثه، بهداشت ضعیف دهان یا آسیب‌های موضعی ایجاد می‌گردد. اگرچه اصطلاح گرانولوم ممکن است نگرانی ایجاد کند؛ اما این ضایعه معمولاً ماهیتی خوش‌خیم دارد و با درمان مناسب به‌خوبی کنترل می‌شود. آگاهی والدین نسبت به علائم و راه‌های درمان این عارضه، نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت آن دارد. در این مقاله به طور کامل به علل، نشانه‌ها و روش‌های درمان گرانولوم پیوژنیک در کودکان می‌پردازیم.

گرانولوم پیوژنیک چیست؟

گرانولوم پیوژنیک یک ضایعه خوش‌خیم است که به صورت توده‌ای قرمز و نرم روی لثه ظاهر می‌شود و معمولاً در کودکان دیده می‌شود. این مشکل ممکن است با کیست لثه در کودکان اشتباه گرفته شود؛ زیرا هر دو می‌توانند باعث تورم و التهاب لثه شوند. معمولاً این توده بدون درد است؛ اما ممکن است هنگام تحریک خونریزی کند. درمان به موقع و مراقبت‌های مناسب برای جلوگیری از پیشرفت بیماری اهمیت دارد.

متن انگلیسی:

Pyogenic granuloma is a benign vascular tumor that most commonly occurs in children and adolescents, often following minor trauma or irritation

ترجمه فارسی:

گرانولوم پیوژنیک یک تومور عروقی خوش‌خیم است که بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود و معمولاً به دنبال ضربه یا تحریک جزئی ایجاد می‌شود.

به نقل از سایت: National Institutes of Health (NIH) | (.gov)

علل ایجاد گرانولوم پیوژنیک در کودکان

علل ایجاد گرانولوم پیوژنیک در کودکان می‌تواند ترکیبی از عوامل تحریک‌کننده محیطی، التهابی و هورمونی باشد. در ادامه به مهم‌ترین این عوامل اشاره می‌شود:

• تغییرات هورمونی به‌ویژه در دوره رشد، می‌تواند واکنش بیش از حد بافت لثه را نسبت به محرک‌ها ایجاد کند.
• آسیب‌های فیزیکی مانند گاز گرفتن لثه یا ضربه به دهان، یکی از عوامل محرک برای ایجاد گرانولوم پیوژنیک به شمار می‌رود.
• بهداشت ضعیف دهان و دندان از مهم‌ترین عوامل ابتلا به گرانولوم پیوژنیک در کودکان است و خطر عفونت و التهاب را افزایش می‌دهد.
• تحریک مزمن لثه در اثر تجمع پلاک و جرم، می‌تواند باعث التهاب شدید و رشد غیرطبیعی بافت شود که زمینه‌ساز گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان است.
• در برخی موارد، کیست دندان در کودکان و سایر مشکلات دهانی با ایجاد تحریک طولانی‌مدت لثه می‌توانند در شکل‌گیری گرانولوم پیوژنیک نقش داشته باشند.

علائم گرانولوم پیوژنیک در کودکان

علائم گرانولوم پیوژنیک در کودکان معمولاً به صورت ضایعه‌ای واضح و قابل مشاهده در ناحیه دهان یا پوست نمایان می‌شود. در ادامه به نشانه‌های اصلی آن اشاره می‌شود:

• در اغلب موارد بدون درد است؛ اما تحریک، ضربه یا عفونت ثانویه می‌تواند باعث ناراحتی، خونریزی یا تورم شود.
• رشد سریع توده در عرض چند روز تا چند هفته پس از آسیب یا تحریک لثه، از علائم رایج گرانولوم پیوژنیک در کودکان است.
• ایجاد توده معمولاً روی لثه‌ها، به‌ویژه در اطراف دندان‌های جلویی فک بالا یا پایین که گاهی با خطرات آبسه دندان کودکان اشتباه گرفته می‌شود.
• ضایعه‌ای قرمز، براق و اغلب مرطوب که ممکن است به‌راحتی خونریزی کند. این مورد معمولاً در جریان التهاب لثه در کودکان یا تحریکات مزمن تشدید می‌شود.

درمان گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان

درمان گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان بسته به شدت ضایعه، محل آن و میزان ناراحتی کودک متفاوت است و هدف از درمان، حذف کامل ضایعه و جلوگیری از عود آن است. روش‌های رایج شامل موارد زیر هستند:

• لیزر درمانی: این روش، جایگزین کم‌تهاجمی جراحی است و در درمان موارد کوچک گرانولوم پیوژنیک موثر بوده و باعث کاهش خونریزی و بهبودی سریع‌تر می‌شود.
• رفع عامل محرک: در صورتی که علت اصلی، بیماری لثه در کودکان یا بهداشت ضعیف دهان باشد، اصلاح این عوامل برای جلوگیری از بازگشت ضایعه ضروری است.
• بررسی عفونت دندانی: گاهی گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان ناشی از التهاب یا آبسه‌های دندانی است، در این حالت درمان ریشه یا کشیدن دندان آسیب‌دیده ممکن است نیاز باشد.
• برداشت جراحی ضایعه: در مواردی که گرانولوم پیوژنیک در کودکان به اندازه‌ای بزرگ شود که خونریزی یا ناراحتی ایجاد کند، جراحی ساده برای برداشتن آن انجام می‌شود.
• مراقبت‌های خانگی: در کنار درمان تخصصی، رعایت بهداشت دهان و استفاده از روش‌های ساده مانند شست‌وشو با آب نمک یا دهان‌شویه ملایم، بخشی از راهکارهای درمان عفونت لثه کودکان در خانه محسوب می‌شود و به کنترل التهاب کمک می‌کند.

سوالات متداول در مورد گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان

1. آیا گرانولوم پیوژنیک به‌خودی‌خود بهبود می‌یابد؟

گرانولوم پیوژنیک در کودکان معمولاً به‌خودی‌خود بهبود نمی‌یابد و برای درمان قطعی نیاز به مداخله پزشکی دارد.

2. آیا گرانولوم پیوژنیک دردناک است؟

گرانولوم پیوژنیک در کودکان معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است هنگام تحریک یا خونریزی باعث ناراحتی شود.

3. آیا گرانولوم پیوژنیک نیاز به جراحی دارد؟

گرانولوم پیوژنیک معمولاً برای جلوگیری از عود و کنترل علائم نیاز به جراحی دارد. این جراحی به‌خصوص زمانی توصیه می‌شود که علت خونریزی لثه در کودکان باشد و درمان‌های غیرجراحی موثر واقع نشده‌اند.

4. چگونه می‌توان از گرانولوم پیوژنیک پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان باید به بهداشت دهان و دندان توجه ویژه داشت و از تحریک مکرر لثه‌ها جلوگیری کرد. همچنین، درمان به موقع مشکلاتی مانند کیست دندان می‌تواند خطر بروز این ضایعه را کاهش دهد.

جمع‌ بندی؛ درمان به موقع گرانولوم پیوژنیک لثه کودکان

گرانولوم پیوژنیک در کودکان با درمان به موقع و حذف ضایعه به‌خوبی کنترل می‌شود. استفاده از جراحی یا لیزر همراه با بهبود بهداشت دهان و درمان مشکلات زمینه‌ای مانند التهاب لثه و کیست دندان بسیار موثر است. همچنین مراجعه سریع به پزشک از بروز عوارض جلوگیری کرده و سلامت دهان کودک را حفظ می‌کند.